Không gian tâm linh luôn chiếm một vị trí đặc biệt quan trọng trong ngôi nhà của người phương Đông nói chung và người Việt nói riêng.
Dẫu cho diện tích dành cho không gian này có thể không lớn, nhưng với đại bộ phận người Việt Nam, phòng thờ vẫn luôn là thế giới tâm linh thiêng liêng và được coi trọng tuyệt đối, như một quy luật bất thành văn
Một ngôi nhà dù có mang phong cách hiện đại, thiết kế sang trọng nhưng đối với Phòng thờ gia chủ luôn hướng đến phong cách truyền thống, bởi nó mang lại một không gian thờ cúng tôn nghiêm và ấm cúng
Không gian thờ cúng trong nhà ở hiện đại
Trong ngội nhà hiện đại, các tính chất, diện tích sử dụng đã thay đổi nhiều và rất đa dạng. Các lối sống truyền thống và thói quen sinh hoạt cũng có nhiều thay đổi, con người cũng tiếp cận với nhiều thông tin và cũng có nhiều quan điểm, tư duy khác xưa và khác nhau. Từ đó việc bố trí không gian thờ cúng cũng phong phú và đa dạng hơn.
Cuộc sống hiện đại có thay đổi kiến trúc như thế nào thì không gian thờ cúng – không gian tưởng nhớ vẫn không thể bỏ qua. Thực tế đã cho thấy trong nhà ở hiện đại , vấn đề tìm một nơi để làm không gian thờ cúng, hay cụ thể là tìm vị trí đặt bàn thờ không hề đơn giản. Kể cả khi có vị trí đó rồi thì giải pháp thiết kế cụ thể vẫn cứ là thách thức với kiến trúc sư. Với nhiều kiến trúc sư trẻ, đôi khi họ mải mê với những không gian khác mà không chú trọng vấn đề này. Nó khó hơn ở chỗ: thứ nhất là nhà ở trong các đô thị khác nhà truyền thống ở nông thôn và không phải nhà nào cũng quay theo hướng nam; thứ hai là bây giờ chủ nhà “kỹ” hơn, thường yêu cầu người thiết kế bố trí mặt bằng sao cho được hướng bàn thờ, hướng bếp như họ mong muốn vì các gia đình thường nhờ các Thầy xem hướng đặt bếp . Về các vấn đề khác của phong thủy còn có thể có nhiều tranh luận, nhiều giải pháp. Tuy nhiên, bài viết này không đi sâu và các vấn đề phong thủy, tuổi mệnh gia chủ có liên quan, mà chỉ đề cập ở khía cạnh giải pháp kiến trúc – nội thất.
Những nơi có thể đặt bàn thờ
Thông thường, với những nhà phố (nhà ống), bàn thờ hay được đặt trong một phòng riêng. Để đảm bảo yếu tố tâm linh và sinh hoạt thì phòng thờ là phòng trên cùng, dưới mái. Đây được xem là giải pháp phổ biến nhất, mà nếu chủ nhà không yêu cầu thì kiến trúc sư cũng thiết kế như vậy. khu vực Bàn thờ nằm trong phòng riêng gây cảm giác kín đáo, trang nghiêm, tĩnh lặng, lại thông thoáng; và nếu gần sân thượng lại càng thuận lợi cho việc cúng ngoài trời, hay hóa vàng… Nhưng giải pháp này có nhược điểm chính là sự khó khăn khi đi lên các tầng trên – nhất là đối với người già, tạo tâm lý sợ hãi cho nhiều bạn trẻ khi tới đó một mình. Khoảng cách này cũng gây tâm lý xa cách đối với không gian thờ cúng, từ đó nhiều người xem như là “nghĩa vụ” vào mồng một, ngày rằm hay giỗ chạp.
Hài hòa với không gian chung
Nếu như phòng thờ là một phòng riêng biệt thì tủ thờ, bàn thờ phải có quy mô và hình thức tương xứng trong không gian đó để tạo nên sự trang nghiêm cho khu vực này. Bàn thờ không cần quá hoành tráng về kích thước nhưng không nên “lọt thỏm”, nhỏ bé trong phòng. Những khu vực bàn thờ đặt ở các không gian khác như phòng sinh hoạt chung, phòng làm việc… cần thiết kế phù hợp về tỷ lệ với kích thước phòng, và tương quan với các đồ nội thất khác. Ở những không gian này, tủ/ bàn thờ nên được thiết kế đơn giản, tránh cầu kỳ lạc lõng, hay gây cảm giác nặng nề e sợ. Bàn thờ phải tạo được sự tôn nghiêm mà vẫn gần gũi với những người trong gia đình và các sinh hoạt chung khác. Màu sắc và vật liệu trong không gian thờ cúng cũng phải phù hợp. Nên sử dụng các màu trầm, tốt nhất là màu gỗ nâu sậm. Các chi tiết kiến trúc – nội thất , các vật dụng, đồ thờ nên bày theo lối đăng đối.
Những điều cần lưu ý
Khi lên ý tưởng thiết kế hay bài trí, sắp đặt cho không gian thờ cúng, chúng ta cần lưu ý một số vấn đề sau:
– Tránh đặt bàn thờ gần luồng hút gió mạnh, gây ĐỘNG và có thể thổi tàn lửa nhang ra chỗ khác gây cháy. Trên mặt bàn thờ nên sử dụng một tấm kính để bảo đảm an toàn.
– Tạo sự thông thoáng cho không gian đặt bàn thờ. Không nên đặt bàn thờ cao quá gây trở ngại cho việc thờ cúng và cũng không nên đặt quá thấp thiếu trang nghiêm. Trong các trường hợp bàn thờ treo hay tủ thờ cao, phải đảm bảo khoảng cách tới trần không nhỏ quá, tránh quẩn khói và gây ám vàng trần. Để khắc phục điều này, có thể gắn một tấm kính ở phía trên trần.
– Nên sử dụng ánh sáng vàng để gây cảm giác ấm cúng; nguồn sáng gián tiếp, tránh gây chói như đèn hắt tường. Bố trí chiếu sáng nên đăng đối theo bàn thờ. Kiểu dáng, chất liệu của đèn cũng cần phù hợp với tủ thờ và không gian chung.
– Đặc thù của không gian thờ cúng là u tịch, hoài niệm, làm thịnh âm.
Không gian tâm linh này luôn được 𝐋𝐚𝐯𝐢-𝐇𝐨𝐮𝐬𝐞 chú trọng ngay từ khâu lên ý tưởng thiết kế cho đến khi hoàn thiện trọn vẹn, làm sao cho ra được 1 phòng thờ đẹp – sang trọng – vượng tài lộc – hợp phong thủy
Hãy cùng tham khảo những mẫu phòng thờ do đội ngũ KTS của Lavi- House thiết kế dưới đây nhé!
